Kodi chikondi nchiyani?
Kodi Baibulo limati chiyani pa nkhani ya chikondi?
"Iye amene sakonda sadziwa Mulungu, pakuti Mulungu ndiye chikondi." 1 Yohane 4:8.
Tikaganiza za chikondi, n'zosavuta kuganizira za malingaliro abwino. Koma chikondi chenicheni sichidalira malingaliro. Ndi zambiri kuposa mmene ndimamvera za munthu. Kaya ndi chikondi chachikondi, kukonda munthu wa m'banja langa, mnzanga, kapena wogwira naye ntchito, nthawi zambiri anthu amakonda ena makamaka potengera zimene angalandire kwa iwo. Koma kodi ndimachita chiyani ndikavuta kukonda munthu wina? Kodi Baibulo limatiuza bwanji kuti tizikonda?
"Chikondi n'choleza mtima komanso chokoma mtima. Chikondi sichichita nsanje, sichidzitama, ndipo sichinyadira. Chikondi sichiri chamwano, sichiri chadyera, ndipo sichimakwiyira ena. Chikondi sichiwerengera zolakwa zimene zachitika. Chikondi sichisangalala ndi zoipa koma chimakondwera ndi choonadi. Chikondi chimavomereza moleza mtima zinthu zonse. Nthawi zonse amakhulupirira, nthawi zonse amayembekezera, ndipo nthawi zonse amapirira. Chikondi sichitha." 1 Akorinto 13:4-8.
Chotero, kodi chikondi panthaŵiyo nchiyani? Pamene ndingathe kuchita zinthu zonsezi mosasamala kanthu za mmene malingaliro anga alili, mosasamala kanthu za zimene enawo achita kapena akuchita, chimenecho ndicho chikondi. Sindimva chikondi pamene ndiyesedwa kukwiya, kukhala wosaleza mtima, kufunafuna chitonthozo changa, kukhulupirira zoipitsitsa, kusiya munthu wina. Koma pamene ndikunena kuti "Ayi" ku malingaliro awa ndipo ndine woleza mtima, wodzichepetsa ndekha, kulandira ena monga momwe alili, kupirira zinthu zonse - ndicho chikondi chenicheni. Chikondi chimayika pansi "moyo" wake, zochita zachilengedwe ndi zofuna zomwe zili mbali ya chikhalidwe cha anthu. Chikondi chimayembekezera kanthu kalikonse.
"Chikondi chachikulu chilibe munthu woposa ichi, kuposa kuika moyo wa munthu kwa anzake." Yohane 15:13.
Kodi Baibulo limati chiyani pa nkhani ya chikondi? Kukonda koyamba
"Mu ichi ndi chikondi, osati kuti tinakonda Mulungu, koma kuti Iye anatikonda ndi kutumiza Mwana Wake." 1 Yohane 4:10. Ndibwino kwambiri ngati anthu amandikonda, ndipo ndimawakonda pobwezera. Zimenezo n'zosavuta. Koma zimenezo sizikutanthauza kuti ndili ndi chikondi chimene Baibulo limanena. Mulungu anatikonda tisanamkonde Iye, ndipo ndithudi sitinachite kanthu kuti tiyenerere chikondi chimenecho.
Bwanji ngati wina wandichitira zoipa? Kodi chikondi changa chili kuti pamenepo? Chikondi chimapereka, ndipo osati kwa iwo okha amene ali abwino kwa ife. Amakonda adani ake; amakonda choyamba. Ndipo sizisiya kukonda ngati chikondi chimenecho sichibwezedwa. Imapirira zinthu zonse.
"Koma ndikukuuzani, kondani adani anu. Pempherani amene akukupwetekani. Ngati muchita zimenezi, mudzakhala ana oona a Atate wanu kumwamba. Iye amachititsa kuti dzuwa lidzuke pa anthu abwino ndi pa anthu oipa, ndipo amatumiza mvula kwa anthu ochita zabwino ndi kwa amene amachita zoipa." Mateyu 5:44-45.
Kodi Baibulo limati chiyani pa nkhani ya chikondi? Chikondi chaumulungu
"Ngati tikunena kuti timakonda Mulungu, koma kudana ndi ena, ndife abodza. Pakuti sitingakonde Mulungu, amene sitinamuone, ngati sitikonda ena, amene tinawaona. Lamulo limene Khristu watipatsa ndi ili: aliyense wokonda Mulungu ayenera kukondanso ena." 1 Yohane 4:20-21.
Ngati sitikonda amuna anzathu, sitimakonda Mulungu. Ndipo ngati timakonda amuna anzathu pang'ono chabe, timangokonda Mulungu pang'ono. Chikondi chaumulungu sichimasintha malinga ndi mikhalidwe. Zimakhala zomwezo.
Nthawi zambiri timafuna kuti enawo asinthe. Timaona kuti n'zovuta kukonda anthu mmene alili ndipo timafuna kuti akhale osiyana. Koma si zimene Baibulo limanena pa nkhani ya chikondi! Zimasonyeza kuti timaganizira kwambiri za chimwemwe ndi chitonthozo chathu kuposa kukonda ena; ndife odzikonda.
Koma kodi chikondi nchiyani? M'malo moyembekezera kuti enawo asinthe, tiyenera kupeza tchimo mwa ife eni ndi kuliyeretsa, kulichotsa. Kudzikonda kwanga, kudziwa-zonse maganizo, kunyada, liuma, etc., tchimo limene ndimapeza mwa ine ndekha pamene ndikuyenera kuchita ndi ena m'moyo wanga. Ngati tidziyeretsa ku zinthu izi ndiye kuti tikhoza kupirira, kukhulupirira, kuyembekezera, ndi kupirira zinthu zonse kuchokera kwa ena. Timawakonda monga momwe alili, ndipo tingawapempherere chifukwa cha chikondi chenicheni chaumulungu ndi kuwasamalira.
Palibe kupatula chikondi
Ndipo palibe zosiyana. Ayi: "Munthu uyu sakuyenera." Yesu anaika moyo Wake chifukwa cha ife, chizindikiro chachikulu kwambiri cha mmene Iye anatikondera. Pakuti sitinayenere konse.
Kukonda sikutanthauza kuti tikugwirizana ndi tchimo la munthu wina, kapena kuti timanena kuti zonse zimene amachita zili bwino. Ayi, ndiko kupirira nawo, kuwapempherera, kuwafunira zabwino koposa. Ikuchita chinachake mosasamala kanthu za mmene ndikumvera. Ndiyeno ndikhoza kusintha kuchoka pa kuwadana nawo kukhala ndi chikondi chenicheni pa iwo. Zimenezo sizikutanthauza kuti sindingathe kuwalimbikitsa. Kuti ndiwathandize ndi kuwapatutsa ku zinthu zomwe zingakhale zovulaza kwa iwo, ndikhoza kuzilangiza kapena kuziwongolera, koma pokhapokha ndikachita izo kuchokera ku chisamaliro chenicheni kwa iwo.
Chikondi n'chimene chimakokera anthu kwa Khristu. Ubwino, kukoma mtima, kufatsa, kuleza mtima, kumvetsetsa. Kodi munthu angamve bwanji kukopeka ndi Khristu ngati akumana ndi kusaleza mtima, kunyada, kukayikira, mwano, chidani, ndi zina zotero kuchokera kwa ine?
Tiyenera kupemphera kwa Mulungu kuti atisonyeze mmene tingapezere chikondi chenicheni chaumulungu kwa ena. Koma ndiyenera kukhala wofunitsitsa kusiya chifuniro changa ndi kulingalira za ena amene anali pamaso panga.
"Choncho zinthu zitatu zimenezi zikupitirira mpaka kalekale: chikhulupiriro, chiyembekezo, ndi chikondi. Ndipo chachikulu cha izi ndi chikondi." 1 Akorinto 13:13.
